Pranata
Mangsa
Saben mangsa gadhah sipat piyambak-piyambak,
bab punika saged katitik saking wontenipun ewah-ewahan, ing antawisipun ingkang
ketingal wonten ing tethukulan, sato, angin, mega, lan lintu-lintunipun.
Salajengipun ngengingi bab umur, wiwit, candra,
lan tandha-tandha alam saged kawaos kados ing ngandhap punika :
Mangsa Kasa ( umur 41 dinten). Wiwit tanggal
22 utawi 23 juni. Candra : sotya murca saking embanan. Tandha alam : ron-ronan
sami rontok, kathah walang, kumbang lan jangkrik, anginipun dipun sebut Tata
(sae), arah saking ler wetan, kathah bledug.
Mangsa Karo (umure 23 dinten). Wiwit tanggal
2 utawi 3 agustus. Candra : bantalarengka. Tandha alam : bumi pecah-pecah, wit
kapuk sampun wiwit semi, anginipun dipun sebut gathi tegesipun kebak pangertosan
arah saking ler wetan, santer, kathah bledug.
Mangsa katelu (umur 24 dinten). Wiwit tanggal
25 utawi 26 agustus. Candra : suta manut ing bapa. Tandha alam : wit-witan
ingkang mrambat sampun mrambat, deleng lan pala kependem wiwit thukul, anginipun
dipun sebut wiyasa tegesipun ngrugekaken utawi palsu, raosipun asrep lan
sekeca, sering kedadosan angin munyer.
Mangsa papat ( umur 25 dinten). Wiwit tanggal
18 utawi 19 september. Candra : waspa kemembeng jroning kalbu. Tandha alam :
sumber kathah ingkang mampet, wit kapuk sampun wiwit woh, peksi sami dhamel
susuh, kewan suku sekawan sami kawin, winih ulam wiwit nyebar, anginipun
dipunsebut panca warna tegesipun lampahipun molah-malih, kawontenan mega awon.
Mangsa kelima (umur 27 dinten). Wiwit tanggal
13 utawi 14 oktober. Candra : tirta marta sumawur ing jagad. Tandha alam :
wiwit wonten jawah, wit asem sampun semi, wit-witan ingkang mrambat sampun
medal ronipun, kathah sawer medal, anginipun dipun sebut bayu, naminipun dewa
angin, arah saking ler kilen, santer lan molah-malih arah.
Mangsa keenem (umur 43 dinten). Wiwit tanggal
9 utawi 10 november. Candra : rasa mulya kesucian. Tandha alam : who-wohan
sampun wiwit mateng, kewan toyo sampun dados dhewasa lan medal suwiwinipun,
angin dipunsebut ler saking arah ler kilen.
Mangsa kepitu (43 dinten). Wiwit tanggal 22
utawi 23 desember. Candra : wisa kentir ing maruta. Tandha alam : kathah titah
ingkang nandang sakit panas lan madharan, jawoh terus- terusan lepen sami
banjir mega awon (surem), anginipun dipun sebut buwana, arah saking kilen
banter lan mawi embun.
Mangsa kewolu ( umur 26 dinten). Wiwit
tanggal 3 utawi 4 februari. Candra : anjrah jroning kayun (kathah pepinginan).
Tandha alam : kathah kucing jejodohan, uret lan gegremetan sami nglisak taneman,
kathat witingkang pejah, anginipun dipunsebut pawana, bather arah saking kidul
kilen, jawoh sampun wiwit suda.
Mangsa kesanga ( umur 25 dinten). Wiwit
tanggal 1 utawi 2 maret. Candra : wedaring wacana mulya. Tadha alam :
suwantenipun kewang gremetan teru-terusan, wekdalipun sato ngreda, kathah
penyakit panas lan kulit, kawontenan tentrem lan aman, anginipun dipun sebut
samirana, asrep, sekeca, kalem arah saking kidul kilen.
Mangsa kasepuluh (umur 24 dinten). Wiwit
tanggal 26 utawi 27 maret. Candra : gedhong minet jroning kalbu. Tandha alam :
kathah sato ingkang mbobot, kathah peksi damel susuh, wiji ulam nyebar, kewan
gegremetan ical, siti sampun wiwit aking, anginipun dipun sebut wisikan,
sumilir, arah saking kidul wetan.
Mangsa desta (umur 23 dinten). Wiwit tanggal
19 utawi 20 april. Candra : sotya sinarawedi. Tandha alam : peksi sami ngopeni
anakipun, peksi dhewasa sami rontok wulunipun, anginipun dipun sebut tata
saking arah kidul wetan.
Mangsa kasada (umur 41 dinten). Wiwit tanggal
12 utawi 13 mei. Candra : tirta sirna saking sasana. Tandha alam : hawa asrep,
siti aking, kathah bledug, kathah penyakit panas, anginipun dipunsebut Pandawa
angin sekti saking sedherek gangsal, arah saking wetan.
Makaten wedharan ingkang magepokan kaliyan
pranata mangsa mugi wonten guna paedahipun, mliginipun kangge among tani lan
misaya mina. Senajan ta jaman sampun majeng boten wonten awonipun manawi
ingkang kawogan tetep migunakaken pranata mangsa punika kangge paugeran.
0 komentar:
Posting Komentar